Μία από τις πρώτες γυναίκες που ασχολήθηκαν με την Πληροφορική και έχει σημαδέψει τον σύγχρονο προγραμματισμό, έκλεισε τα 80 της χρόνια.
Την έχουν χαρακτηρίσει «αρχιτέκτονα των σύγχρονων αλγορίθμων» γιατί η πρωτοποριακή προσέγγισή της στον τρόπο που γράφεται ο κώδικας άλλαξε τον τρόπο που σχεδιάζονται τα προγράμματα και οι εφαρμογές. Η Barbara Liskov δεν ήταν απλώς μία από τις πρώτες γυναίκες που ασχολήθηκαν με τον προγραμματισμό, αλλά και μία από τις ελάχιστες σε όλο τον κόσμο που είχαν διδακτορικό τίτλο στην επιστήμη των Υπολογιστών. Το διδακτορικό που της απονεμήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ είχε θέμα την ανάπτυξη ενός προγράμματος που παίζει σκάκι. Μπορείς να «ξεφυλλίσεις» την ιστορική εργασία της εδώ.
Η συμβολή της Barbara Liskov στην Πληροφορική άνοιξε νέους ορίζοντες σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, και έδωσε αφορμή σε αρκετές νέες γυναίκες να ακολουθήσουν τα χνάρια της. Ακόμη και σήμερα όμως, 50 χρόνια από τα πρώτα βήματα της Liskov στον προγραμματισμό, το χάσμα των φύλων στην Πληροφορική παραμένει τεράστιο. Εκτιμάται ότι παγκοσμίως, μόλις μία στους τέσσερις εργαζόμενους του κλάδου είναι γυναίκα, ενώ ειδικά στον χώρο των προγραμματιστών η αναλογία αντρών προς γυναίκες κινείται γύρω στο 85%-15%.
«Είναι τέχνη να γράφεις σωστά κώδικα»
Η Barbara Liskov που ξεκίνησε τις προπτυχιακές σπουδές της στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, προσέγγισε τον προγραμματισμό όχι ως τεχνικό ζήτημα αλλά ως μαθηματικό πρόβλημα. Όραμά της ήταν η δημιουργία λογισμικού που να καθοδηγείται από λογικές αρχές αλλά και από αισθητική.
Όπως υποστήριξε σε μια συνέντευξή της ως καταξιωμένη επιστήμονας πια, ο σχεδιασμός καλού κώδικα είναι μια μορφή τέχνης. «Ο καλός κώδικας έχει ουσία και στυλ. Παρέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, χωρίς εξωγενείς λεπτομέρειες. Προσπερνάει τις αναποτελεσματικότητες και τα σφάλματα. Είναι ακριβής, σύντομος και εύγλωττος, ώστε να διαβάζεται και να κατανοείται από τους ανθρώπους», δήλωσε.
Οι συμβουλές αυτές όμως δεν ακολουθούνται απ’ όλους τους προγραμματιστές με αποτέλεσμα να γράφονται δυσνόητα, απρόβλεπτα ή ακόμη και επικίνδυνα προγράμματα. Η ίδια πάντως έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της. Ως καθηγήτρια πια του ΜΙΤ, ηγήθηκε της ομάδας που σχεδίασε την γλώσσα προγραμματισμού CLU, η οποία θεωρείται πρόγονος αρκετών γλωσσών που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα (Java, C++ κ.ά.).
Βραβεία και σημαντική παρακαταθήκη
Το 2008, η Liskov κέρδισε το βραβείο Turing –γνωστό και ως Νόμπελ της Πληροφορικής– για τη συνεισφορά της στα πρακτικά και θεωρητικά θεμέλια της γλώσσας προγραμματισμού και του σχεδιασμού συστημάτων. Είναι μόνο ένα από τα δεκάδες βραβεία που της έχουν απονεμηθεί όλα αυτά τα χρόνια.
Όπως όμως αναγνωρίζει και η ίδια, έχοντας πρόσφατα κλείσει τα 80 της χρόνια, πέρα από βραβεία και διακρίσεις, σημασία στην έρευνα δεν έχει τόσο το τελικό αποτέλεσμα, αλλά η προσπάθεια. «Είναι προτιμότερο να ασχοληθείτε με την έρευνα που σας ενδιαφέρει περισσότερο, κι όχι για παράδειγμα με την έρευνα που θα φέρει περισσότερες δημοσιεύσεις», είπε μιλώντας σε φοιτητές. «Έτσι, αν στο τέλος αποτύχετε, τουλάχιστον θα έχετε κάνει κάτι ενδιαφέρον, αντί να κάνετε κάτι βαρετό και επίσης αποτυχημένο».
Photo credits: https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Barbara_Jane_Liskov