Ποιο είναι το πρώτο ρομπότ που σου έρχεται στο μυαλό μόλις ακούσεις τη λέξη; Ο Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ ως καλός/κακός εξολοθρευτής; Κάποιος από τους Transformers ίσως; Ή μήπως ένα ρομπότ που μοιάζει με φρίσμπι, καθαρίζει το πάτωμα και τα τζάμια και κάποιοι αποκαλούν Roomba; Είτε ανθρωπόμορφα είτε μηχανικά τα ρομπότ έχουν κατακλύσει τη φαντασία μας –και πλέον και την καθημερινότητά μας– εδώ και δεκαετίες. Στην πραγματικότητα, κάνουν αυτό που έχουν προγραμματιστεί να κάνουν και όλοι είναι ευχαριστημένοι.
Ωστόσο πρόσφατα, σε ένα εργαστήριο του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ στις ΗΠΑ, ένα ρομπότ που ονομάζεται Cassie έμαθε μόνο του να περπατάει, σαν ένα μικρό παιδί. Αρχικά, μέσα από αλλεπάλληλες προσπάθειες, δοκιμές και λάθη, έμαθε να κινείται σε έναν προσομοιωμένο κόσμο. Στη συνέχεια, οι δημιουργοί του, διδακτορικοί φοιτητές, αποφάσισαν να το βγάλουν βόλτα στον πραγματικό κόσμο, ξεκινώντας από τα εργαστήρια και συνεχίζοντας στον κήπο του Πανεπιστημίου.
Και, όπως αποδείχτηκε η Cassie τα πήγε πολύ καλά. Χωρίς περαιτέρω προσαρμογές, το ρομπότ –το οποίο είναι βασικά ένα ζευγάρι πόδια– μπόρεσε να περπατήσει προς όλες τις κατευθύνσεις, να προσαρμοστεί σε διαφορετικά είδη επιφανειών, να λυγίσει τα γόνατά του και να διατηρήσει την ισορροπία του σε όποια εμπόδια του έβαλαν οι φοιτητές.
Είναι η πρώτη φορά που μια προσέγγιση Μηχανικής Μάθησης (machine learning) γνωστή ως Ενισχυτική Μάθηση (reinforcement learning) εφαρμόστηκε με επιτυχία σε ρομπότ με δύο πόδια.
Τι πέτυχε η Cassie;
Η Ενισχυτική Μάθηση είναι ένας τομέας της Μηχανικής Μάθησης που περιλαμβάνει μία ομάδα τεχνικών με τις οποίες η τεχνητή νοημοσύνη ή το ρομπότ προσπαθεί να μάθει μέσα από την άμεση αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Είναι εμπνευσμένη από τα αντίστοιχα μοντέλα μάθησης με επιβράβευση και τιμωρία που συναντώνται σε έμβια όντα. Το ρομπότ δεν καθοδηγείται από κάποιον εξωτερικό επιβλέποντα για το ποια ενέργεια θα πρέπει να ακολουθήσει, αλλά πρέπει να ανακαλύψει μόνο του ποιες ενέργειες είναι αυτές που θα του αποφέρουν το μεγαλύτερο όφελος. Δηλαδή η συμπεριφορά του είναι αποτέλεσμα εμπειρίας και όχι σχεδιασμού.
Αν αναρωτιέσαι, λοιπόν, γιατί είναι σημαντικό αυτό που πέτυχε η Cassie, όταν το YouTube είναι γεμάτο βίντεο με ρομπότ που κάνουν απίθανα πράγματα, η απάντηση είναι διότι περπάτησε μαθαίνοντας από μόνη της ισορροπία σαν μικρό παιδί και όχι επειδή προγραμματίστηκε να το κάνει.
Στην περίπτωση της Cassie, η ερευνητική ομάδα του Μπέρκλεϊ χρησιμοποίησε την Ενισχυτική Μάθηση προκειμένου να εκπαιδεύσει αρχικά έναν αλγόριθμο να περπατήσει σε μια προσομοίωση. Ωστόσο η Cassie δεν είναι η πρώτη AI που έμαθε να περπατά με αυτόν τον τρόπο. Όμως η μετάβαση από την προσομοίωση στον πραγματικό κόσμο δεν μεταφράζεται πάντα σε καλό αποτέλεσμα και το πετυχημένο πείραμα της Cassie κάνει τους επιστήμονες να αισιοδοξούν για «πιο δυναμικές και ευέλικτες συμπεριφορές» στο άμεσο μέλλον.
Τι να εννοούν οι επιστήμονες; Μήπως μία Cassie αυτοδίδακτη στο παρκούρ; Αναμένουμε με ανυπομονησία!
Με στοιχεία από το Singularity University