Με το Νόμπελ Χημείας 2020 τιμήθηκαν πρόσφατα η Γαλλίδα ερευνήτρια Emmanuelle Charpentier και η Αμερικανίδα Jennifer Doudna, για την ανάπτυξη μίας επαναστατικής μεθόδου γενετικής τροποποίησης με την ονομασία CRISPR / Cas9. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό γεγονός για δύο λόγους:
Πρώτον, διότι οι δύο ερευνήτριες ανακάλυψαν μία τεχνική που θεωρείται από πολλούς εκπροσώπους της επιστημονικής κοινότητας ως πανάκεια του μέλλοντος, ικανή να θεραπεύσει οποιαδήποτε ασθένεια. Και δεύτερον, διότι από το 1901, όταν ξεκίνησε ο θεσμός των βραβείων, μόνο επτά γυναίκες έχουν κερδίσει το Νόμπελ Χημείας. Η Charpentier και η Doudna είναι η έκτη και η έβδομη αντίστοιχα γυναίκα που περιλαμβάνεται στην άκρως τιμητική λίστα.
CRISPR / Cas9 όπως λέμε Word
Οι βιοεπιστήμονες καταπιάνονται με την έρευνα και την επεξεργασία των γονιδίων προκειμένου να μελετήσουν το φαινόμενο της ζωής σε επίπεδο μοριακό, κυτταρικό, ιστολογικό, οργανικό, κοινωνικό και οικολογικό. Τα πρώτα χρόνια της γονιδιακής επεξεργασίας, επρόκειτο για μία χρονοβόρα, δύσκολη και μερικές φορές αδύνατη δουλειά.
Με το «γενετικό ψαλίδι» CRISPR / Cas9 οι επιστήμονες έχουν πλέον στη διάθεσή τους το γενετικό ισοδύναμο του επεξεργαστή κειμένου που όλοι έχουμε στον υπολογιστή μας: Όσο εύκολο είναι για εσένα να γράψεις, να σβήσεις, να αντικαταστήσεις ένα κείμενο στο Word, τόσο διευκολύνθηκε και η δουλειά στο εργαστήριο για τους επιστήμονες. Με το CRISPR / Cas9 μπορούν πλέον να επεξεργάζονται το DNA σχεδόν τόσο εύκολα όσο εσύ επεξεργάζεσαι τις εργασίες σου.
Μια αιχμηρή ανακάλυψη φέρνει τεχνολογία αιχμής στο εργαστήριο
Η γονιδιακή θεραπεία συνίσταται στην εισαγωγή ενός φυσιολογικού γονιδίου στα κύτταρα που διαθέτουν ένα ελαττωματικό γονίδιο, προκειμένου το πρώτο να αναλάβει τη «δουλειά» του δεύτερου.
Με τη μέθοδο CRISPR / Cas9 αυτό αλλάζει: αντί ο επιστήμονας να προσθέσει ένα νέο γονίδιο, παρεμβαίνει και τροποποιεί το υπάρχον που είναι ελαττωματικό. Το CRISPR / Cas9 είναι εύκολο στην χρήση, φθηνό και επιτρέπει στους επιστήμονες να «κόβουν» το DNA ακριβώς εκεί που θέλουν για να δημιουργήσουν ή για να διορθώσουν μία γενετική μετάλλαξη και να θεραπεύσουν σπάνιες ασθένειες. Είναι ενδεικτικό ότι ο Claes Gustafsson, πρόεδρος της επιτροπής της Σουηδικής Ακαδημίας για το Νόμπελ Χημείας, χαρακτήρισε την ανακάλυψή του CRISPR / Cas9 ως «επανεγγραφή του κώδικα της ζωής».
CRISPR / Cas9 και Βιοηθική
Βιοηθική ονομάζεται ο κλάδος της επιστήμης που ασχολείται με τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν από τις νέες ανακαλύψεις της Βιολογίας και τις εφαρμογές της Γενετικής Μηχανικής. Στο πλαίσιο αυτό, αν και το CRISPR / Cas9 είναι πολλά υποσχόμενο για την επιστημονική κοινότητα, τι γίνεται με την αλόγιστη χρήση του; Για παράδειγμα όπως έγινε γνωστό πριν από μερικά χρόνια, ένας κινέζος ερευνητής χρησιμοποίησε το CRISPR / Cas9 για να παρέμβει σε έμβρυα. Η υπόθεση απασχόλησε την επικαιρότητα με τίτλους που έκαναν λόγο για δημιουργία υπερστρατιωτών και πραγματικών Χ- Men.
Μένει να δούμε αν το CRISPR / Cas9 θα αποτελέσει ένα επαναστατικό εργαλείο στην υπηρεσία της επιστήμης, χωρίς τον κίνδυνο να μετατραπεί σε εξάρτημα χαρακτήρα εμπνευσμένου από τον κόσμο της Marvel Comics. Γεγονός παραμένει ότι η ανακάλυψη των Charpentier και Doudna, αποτελεί ορόσημο για την ιστορία της επιστήμης.